Hội Lim là một lễ hội truyền thống mà khách du lịch và những người yêu văn hóa dân tộc rất yêu thích. Mỗi hoạt động, cảnh vật, con người tại lễ hội đều toát lên một vẻ gì đó rất tinh tế của vùng Kinh Bắc Việt Nam. Ở lễ hội, bạn có thể được trải nghiệm và hòa mình vào những hoạt động khác nhau. Chẳng hạn như đấu vật, đấu cờ, thi nấu cơm,… và đặc sắc nhất vẫn là tiết mục hát hội. Chắc chắn khi đến tham dự lễ hội Lim, bạn sẽ để lại những ấn tượng sâu đậm mà không phải lễ hội nào cũng có được. Vậy ngày lễ này có gì đặc biệt, hãy cùng khám phá ngay trong bài viết này nhé!
Mục Lục
Lịch sử của hội Lim
Lịch sử Hội Lim được truyền miệng lại với rất nhiều phiên bản khác nhau. Có quan niệm cho rằng: Hội Lim có nguồn gốc từ hội chùa, hội hát. Liên quan đến tiếng hát của chàng Trương Chi. Mà dấu xưa để lại là hình vết dòng sông Tiêu Tương khá rõ ở các làng quê vùng Lim. Giả thuyết này căn cứ vào truyền thuyết Trương Chi, Mỵ Nương.
Lễ hội diễn ra vào ngày 13 tháng giêng trùng với hội chùa Lim. Hội Lim mở đầu bằng lễ rước với đông đảo người dân tham gia. Sặc sỡ sắc màu, vô cùng cầu kì, và vô cùng đẹp mắt. Trong ngày lễ hội diễn ra nhiều nghi lễ và trò chơi dân gian đặc sắc như tục hát thờ hậu. Toàn thể quan viên, hương lão, nam đinh của làng xã phải tề tựu đầy đủ tại lăng Hồng Vân để có thể tế lễ hậu thần.
Lễ hội tụ tập nhiều du khách đến từ nhiều nơi khác nhau
Đã thành lệ, hàng năm, đến cữ 13 tháng Giêng, dân sở tại hay du khách khắp nơi lại nô nức rủ nhau đi dự Hội Lim. Để được say sưa trong không khí hội hè. Để được nghe những liền anh liền chị giao cảm đắm say trong điệu hát lời ca quan họ. Và xem tục kết chạ, kết bạn đầy tình nghĩa.
Hội Lim là lễ hội văn hoá nghệ thuật đặc sắc của những làng quê quan họ, hình thành từ xa xưa. Ngày hội đã thu hút nhiều thành phần, lứa tuổi từ khắp nơi về trẩy hội vui xuân. Trong đó phần đông là trai thanh gái lịch. Đến hẹn lại lên, họ đến với nhau để ca hát, với người lớn tuổi thì đến hội là dịp tìm về tuổi xuân. Với nam thanh nữ tú thì hội là dịp tìm bạn, tìm duyên. Sự kiện văn hoá độc đáo này trở thành tài sản vô giá trong kho tàng văn hoá dân gian Việt Nam.
Hội Lim có 2 phần Lễ và Hội
Hội Lim bao giờ cũng gồm 2 phần tách bạch: Lễ và Hội. Các làng Duệ Khánh, Đình Cả, Lộ Bao, Lũng Giang hội tụ thành một đoàn rước từ từ tiến vào trung tâm hội. Điều này thu hút sự chú ý, quan tâm đặc biệt của đông hội. Đây là tâm điểm của phần Lễ, hoạt động tế lễ của các đoàn rước chính là chương trình khai hội thay cho lễ khai mạc như một số năm trước đây.
Cũng như các lễ hội truyền thống khác, hội Lim cũng có những hoạt động nghi lễ trang nghiêm, thành kính. Nhằm tôn vinh công đức các vị thần như lễ rước, lễ tế hay các trò hội dân gian mua vui, thi tài. Sáng sớm ngày 13 là lễ rước kinh từ chùa Trũng tới chùa Hồng Ân. Sau những nghi thức tế lễ, đoàn rước đón nước thiêng từ chùa Hồng Ân trở về chùa Trũng. Kết thúc lễ rước, vào lễ khai hội.
Ngày 13 mới là chính hội nhưng từ sớm ngày 12. Đồi Lim – trung tâm lễ hội đã tưng bừng với các lán hát Quan họ và các trò chơi dân gian. Cùng với việc duy trì các trò truyền thống như: Thi tổ tôm điếm, đu tiên, vật, đập niêu, thi cờ người, dệt cửi hội. Lim năm nay còn khôi phục thêm 2 trò bịt mắt bắt dê và kéo co. Bên đình Lim, trong Nội Duệ, Lũng Sơn, Duệ Đông các liền anh, liền chị sở tại rong thuyền rồng hát Quan họ phục vụ du khách thập phương. Tất cả tạo nên một không gian văn hoá riêng có của vùng quê Bắc Ninh – Kinh Bắc.
Những hoạt động vui nhộn tại lễ hội
Các trò vui dân gian luôn thu hút đông người nhưng ở Hội Lim. Điều khiến đông hội say mê, náo nức hơn cả vẫn là ca hát Quan họ. Người ta có thể nghe Quan họ cả ngày mà không chán. Đến hội Lim, khách du xuân được xem và nghe hát trên đồi, hát sau chùa. Và cả hát trên thuyền và hát trong các tư gia. Lại có thể nghe hát đối từng cặp (đôi nam, đôi nữ), hoặc “bọn” (cả nam và nữ).
Dân ca quan họ nổi tiếng không chỉ ở lời ca trữ tình, nồng nàn yêu cuộc sống và tình yêu đôi lứa. Hay với 200 làn điệu âm nhạc đặc sắc mà còn do những đặc điểm khác. Nó hiếm thấy ở dân ca các vùng khác. Từ lời ăn tiếng nói đến lối ứng xử hàng ngày hay trong ngày hội. “Người Quan họ” đều từ tốn, khiêm nhường. Tục kết “chạ” giữa các làng Quan họ hay kết bạn giữa các “bọn” Quan họ đã hình thành nếp sống đạo đức cao quý. Người Quan họ đều là “liền anh”, “liền chị” và bao giờ cũng tự xưng là “liền em”.
Lễ hội Lim thật sự có một sức hút lạ kỳ
Quả thực sự tinh tường trong nghề chơi Quan họ là sự đón tiếp bạn thân tình. Họ đối xử lịch lãm, tinh tế. Cộng với lề lối đối đáp đã tạo nên sự hấp dẫn kỳ lạ cả với người chơi và người thưởng thức. Những thanh niên nam nữ tay trong tay lên chùa Hồng Ân cầu tài, cầu duyên, xuống sườn đồi xem các anh Hai, chị Ba Quan họ mời trầu đón khách. Vào cuộc giao duyên và giao lưu với du khách yêu Quan họ. Khiến ta nhớ tới mấy câu thơ đầy tình tứ “Dập dìu đi trẩy Hội Lim. Hờ quên Quan họ, cứ tìm tay nhau. Lãng cười mắt liếc dao cau. Bổ ba lời hát, lá trầu dọc đôi…”.
Bên cạnh ý nghĩa được bao chứa trong mỗi lễ hội mà ta từng biết. Lễ hội Lim không chỉ cho ta cơ hội được thưởng thức một sinh hoạt nghệ thuật tràn đầy phong vị xứ Bắc. Mà còn được tắm mình trong phong cách ứng xử, giao tiếp lịch sự, tinh tế của người dân nơi đây. Phong vị ấy- phong vị của lễ hội quan họ, lễ hội Lim. Thực sự có sức thu hút và quyến rũ lâu bền.